Төрөөбүт тыл - норуот барҕа баайа
00:00 08.12.2025 16+
Төрөөбүт тыл - норуот барҕа баайа.
Ахсынньы 8 күнүгэр Баатаҕай орто оскуолатыгар төрөөбүт тылы таптааһыҥҥа, киниэхэ бэриниилээх буолууга аналлаах биир улахан тэрээһин ыытыллан ааста.
Биһиги сахабыт тыла муора курдук баай. Саха омук тыла үрүйэ уутун курдук сэргэх, сир симэҕин курдук сиэдэрэйин бу бүгүҥҥү күммүт көрдөрдө. Оҕолорбут сахалыы испиктээкиллэриттэн, олоҥхолоруттан сахабыт тыла баайын сэргии көрдүбүт, иһиттибит.
Ханнык баҕарар тэрээһини тэрийэр үгүс элбэх уустуктардаах. Ордук нууччалыы саҥалаах оҕолору сахалыы саҥарарга, хоһоонноохтук ааҕарга, ыллыырга - туойарга, тойуктуурга, чабырҕахтыырга, олоҥхолуурга үөрэтии. .
Саха тыла - наһаа баай, күүстээх, били этэргэ дылы, кырдьык да да, имэҥнээх-илбистээх тыл. Саха норуота тыл күүһүн олус билинэр. Ол курдук, тыл абыралы аҕаларын, үчүгэйгэ тиэрдэр күүһүн итэҕэйииттэн араас алгыстар, көрдөһүүлэр үөскүүллэрин таба бэлиэтии көрөн,
кэнники сылларга оскуолабытыгар сахалыы тыыннаах тэрээһиннэр өрө көтөҕүүлээхтик, түмсүүлээхтик ыытыллар буоллулар.
Биир күүстээх тэрээһиммитинэн буолла сахалыы тылынан испиктээкиллэри туруоран көрдөрүү.
Биһиги бука бары олус биһирээтибит
6 "В" кылаас
үөрэнээччилэрин
"Дьүкээбил уота" диэн ааттаах испиктээкиллэрин.
"Дьүкээбил уота" номоҕу Николай Якутскай суруйбут эбит. Манна оҕолор Дьааҥыга маҥнайгы сахалар олохсуйууларын бэркэ диэн көрдөрдүлэр. Бу сахалыы испиктээкилгэ оҕолору бэлэмнээтилэр кылаастарын салайааччыта, Баатаҕай оскуолатыгар өр кэмнэргэ
таһаарыылаахтык үлэлээбит саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала Дария Спиридоновна Колесова уонна олус айымньылаахтык үлэлиир муусукабыт учуутала Парасковья Васильевна Потапова.
Ханнык да норуот муудараһа тылга баар эбээт. Ол курдук, 1 "А" кылаас үөрэнээччилэрэ сахалыы чуопчааран бэт холкутук олоҥхолоон, тойуктаан көрдөрдүлэр. Кылаастарын салайааччыта Ефимова Татьяна Егоровна, муусукабыт учуутала Парасковья Васильевна Потапова тылбыт тыыннаах буоллаҕына элбэҕи оҥоруохтаахпытын, элбэҕи кыайыахтаахпытын өйдөөн оҕолорун олоҥхолотон, тойуктатан көрдөрдүлэр. Аата кырачаан оҕолорбут үчүгэйдэрин, бука бары тэбис - тэҥ сахалыы таҥастаахтар, олус диэн талааннаахтар, ырыаһыт бэртэрэ эбиттэр. Бу оҕолор чахчы да ийэ үүтүн кытта саха тылын ылбыт курдуктар. Онон хас биирдии оҕону кыратыттан маннык дьарыктаатахха төрөөбүт төрүт тылбыт сайдыа диэн бигэ эрэннибит. Бу тэрээһиҥҥэ олоҥхоһут кыыспыт Борисова Милана эмиэ кыттыыны ылла. Кылааһын салайааччыта Стручкова А.Н. куруутун маннык тэрээһиннэргэ тиһигин быспакка кытыннаран иһэр.
Дьэ, ити курдук маннык киэҥ далааһыннаах тэрээһиннэртэн хас биирдии оҕоҕо үөскүүр төрөөбүт тылы таптааһын, убаастааһын, киэн туттуу.
Бу Орто дойдуга айыллыбыт тыынар тыыннаах барыта төрүт тыл күүһүнэн билэр - көрөр, билсэр - көрсөр, көмүскэнэр-харыстанар, түмсүүлээх буоларга үөрэнэр, үүнэр - сайдар, олох олорор.
Суруйуубун түмүктүүбүн Семён Руфов тылларынан.
Өскө төрүт тылгын умнуоҥ -
Өнүйбэккэ ииниэҥ - хатыаҥ,
Силис тардыах сиргин тумнуоҥ -
Симэлийэ сүтэн барыаҥ.
Стручкова А.Н., Баатаҕай орто оскуолатын учуутала.