Эр санааланыы, Ийэ дойдуга бэриниилээх буолууну өрө тутуу тэрээһинэ
00:00 22.02.2025 16+
Эр санааланыы, Ийэ дойдуга бэриниилээх буолууну өрө тутуу тэрээһинэ.
Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэрин көрсө, Баатаҕай орто оскуолатын алын кылаастарын үөрэнээччилэригэр бу күннэргэ сүрдээх дириҥ ис хоһоонноох тэрээһиннэр ыытылыннылар.
Бу тэрээһиннэр тустарынан сиһилии алын кылаастарга үөрэх чааһыгар дириэктэри солбуйааччыта Любовь Ивановна Максимоваттан сиһилии билсистибит.
Любовь Ивановна Максимова Баатаҕай орто оскуолатыгар
38 сыл тиһигин быспакка үлэлээн кэллэ. Үлэлиирин устатын тухары хас сыл аайы хас биирдии уруогу, бырааһынньыгы, түмсүүнү, бырайыагынан үлэлэри, тэрээһиннэри олох толкуйдаан, ырытан, үөрэтэн баран ыыттарарын биһиги учууталлар, уһуйааччылар бука бары билэбит. Оннук бэриниилээхтик, эппиэтинэстээхтик иитэр - үөрэтэр үлэҕэ сыһыаннаһан элбэх эдэр учууталы, уһуйааччыны иитэн - үөрэтэн таһаарда. Кыра оҕотуттан улаханыгар диэри ийэлии истиҥ сыһыанынан элбэххэ үөрэттэ, олох уһун суолугар, үөрэх сырдык аартыгар эрэллээхтик угуйарын сыаналыы, убаастыы , махтана саныыбыт. Итини этэн эрдэхтэрэ учуутал күн аайы үөрэнэр, үүнэр - сайдар диэн.
Ол курдук, Любовь Ивановна быйыл ыытыллар тэрээһиммитин ураты суолталааҕын өйдөөн эрдэттэн сүбэлээн - амалаан бэркэ диэн тэрийэн ыыттарда.
Бу тэрээһиннэрбит Аҕа дойдубутугар куттал суоһаабатыгар, биһиги уолаттарбыт төрөөбүт дойдуларын чиэстээхтик анал байыаннай операцияба көмүскээн дойдуларыгар этэҥҥэ эргиллэн кэлэллэригэр ананнылар. Кинилэр хорсун быһыылара - история улахан уонна улуу кырдьыга, хас биирдии чиэһинэй киһиэхэ уонна олохтооххо Аҕа дойдуну таптааһыҥҥа дьайыылаах бастыҥ холобур буолла.
1941 -1945 с. дойдубут бөҕө тирэхтээх буоларын туһугар аҕа көлүөнэ дьоммут хорсун быһыылара төһүү күүс буолбутун биһиги бука бары умнубаппыт, кинилэр Албан ааттарын кэриэстиибит, чиэстээхтик тутабыт. Билигин бука бары байыастарбыт кыайыы көтөллөөх дойдуларыгар эргиллэн кэлэллэригэр эрэнэ күүтэбит, кэтэһэбит.
Олохтоммут үтүө үгэс быһыытынан олунньу 23 күнүгэр биһиги Аҕа дойду бары көмүскээччилэрин, улууспутугар олорор эр хоһууннарбытын, Улуу сэрии бэтэрээннэрин, бойобуой киирсиилэр кыттыылаахтарын, Сэбэлэниилээх күүстэр кэккэлэригэр сулууспалаабыттары уонна сулууспалыы сылдьааччылары, убайдарбытын, аҕаларбытын, эһээлэрбитин, дьиэ Аҕа баһылыктарын эҕэрдэлээн туран кинилэргэ аналлаах кылаас чаастарын, көрсүһүүлэри, күрэхтэһиилэри ыыттыбыт. Бу тэрээһиннэр барыта сир үрдүгэр эйэ, сиэрдээх быһыы уонна төрөөбүт дойдуга таптал кэрэһитэ буоллун диэн ананан ыытылыннылар.
Бу олунньу 23 күн чэрчитинэн оскуолабытыгар араас хабааннаах күрэхтэр ыытылыннылар, ол курдук 2 "А"уонна 2 "Б" кылаас үөрэнээччилэрин икки ардыгар, инники эрэллэрбитигэр - эр хоһуун уолаттарбытыгар учууталларбыт военнизированнай күрэх ыытаннар оҕолору, төрөппүттэри сэргэхситтилэр уонна Ийэ дойдуга бэриниилээх буолалларын бигэргэттилэр. Бу күрэххэ кырачааннарбыт араас түһүмэхтэринэн сымса, түргэн, сылбырҕа буолалларын көрдөрдүлэр. Түмүккэ, икки хамаанда кыттыбытыттан 2 "А" кылаас үөрэнээччилэрэ бастаатылар. Кылаастарын салайааччыта Любовь Ивановна Максимова. Иккис миэстэни ыллылар 2 "Б"кылаас үөрэнээччилэрэ. Салайааччылара Кристина Дмитриевна Потапова.
Кыттыбыт оҕолорго бука барыларыгар туоһулуур суруктар, хайҕал суруктар туттарылыннылар. Барыта 28 оҕо кыттыыны ыллылар. Онтон салгыы олунньу 22 күнүгэр 3 - 4 кылаастарга эмиэ биир ураты тэрээһин үрдүк көтөҕүүлээхтик, өрө таһаарыылаахтык ыытылынна.
Бу күн
100 - н тахса оҕо дойдубутугар байыаннай албан ааты сүгээччилэри уруйдаатылар, эр хоһууннарга эҕэрдэлэрин тириэртилэр. Кылааһынан бука бары тус - туспа байыаннай таҥастаах параадтаан хаамтылар, байыаннайдыы хааман, ааттарын - суолларын, девизтарын доргуччу этэн, ырыаларын ыллаан доргуттулар. Манна хас биирдии кылаас оҕото тутта - хапта сылдьарын, таҥна - сапта, сөпкө хамаанданы тутуһан хаамарыттан саҕалаан, дьүүллүүр сүбэ кытаанахтык көрдө- иһиттэ. Биһиги инники кэскиллэрбит - Аҕа дойдубутун көмүскээччилэрбит олус бэркэ бэлэмнэнэн кэлбиттэрин астынныбыт. Кинилэр чахчы да Аҕа дойдубутун көмүскүүһүктэр диэн эрэх -турах сананныбыт. Бу оҕолору көрө олорон, хас биирдии хаамыыларыттан саҕалаан, ырыаларыгар тиийэ чахчы да хорсун буойуттарга анаабыттар эбит диэх курдук.
Бу күрэх түмүктэрэ маннык буоллулар:
3-с кылаастар.
3 "А" - 1 миэстэ.
"Саамай бастыҥ байыаннай таҥастаах хамаанда" анал аатын ыллылар. Салайааччы - Горохова Яна Семёновна.
3 "В" - 2 миэстэ.
"Саамай бастыҥ толоруулаах байыаннай ырыалаах хамаанда" анал аатын ыллылар. Салайааччы - Стручкова Анна Николаевна.
3 "Б" кылаас - 3 миэстэ.
"Саамай бастыҥ хамандьыырдаах хамаанда" анал аатын ыллылар. Салайааччы - Степанова
Оксана Михайловна.
4-с кылаастарга.
4 "А" - 1 миэстэ. "Саамай бастыҥ байыаннай таҥастаах хамаанда" аатын ыллылар. Салайааччы - Ефимова Татьяна Егоровна.
4 "Б" - 2 миэстэ. " Саамай бастыҥ толоруулаах байыаннай ырыалаах хамаанда" аатын ыллылар. Салайааччы - Горохова Матрена Дмитриевна.
4 "В" - 3 миэстэ. "Саамай бастыҥ хамандьыырдаах хамаанда" аатын ыллылар. Салайааччы - Ощепкова Виктория Петровна.
Дьүүллүүр сүбэ түмүктэри таһаарар кэмигэр 2 "А" чуор куоластаах, ырыаҕа дьоҕурдаах кыысчаана Григорьева Дайаана "Катюша" диэн эҕэрдэ ырыанан мустан олорор ыалдьыттары, оҕолору эҕэрдэлээтэ.
Хамандьыырдар ааттарын билсиҥ, олус бэркэ хамаандалаан бэйэлэрэ да астыннылар.
Хамандьыырдар:
1. Побережнюк Камилла, 3 "А" кылаас.
2. Андреев Коля, 3 "Б" кылаас.
3. Стручкова Розалина, 3 "В" кылаас.
4. Иванов Денис, 4 "А" кылаас.
5. Донцов Рома, 4 "Б" кылаас.
6. Сосновчик Дима,
4 "В" кылаас.
Эҕэрдэ бука барыларыгар, хорсун - хоодуот хамандьыырдарга.
Түгэнинэн туһанан барҕа махталбытын тириэрдэбит оҕолорго, кинилэр төрөппүттэригэр, кылаастарын салайааччыларыгар, тэрийээччилэргэ, физкультура уруоктарын учууталларыгар Дедюхин Максим Андреевичка, Саввинов Андрей Андреевичка, Саражаков Николай Николаевичка, дьүүллүүр сүбэ кыттыылаахтарыгар уонна үтүө санаалаах, инникигэ дьулуурдаах салайааччыларбытыгар бука барыларыгар.
Ийэ дойдубут туһугар бары бииргэ буолуохайыҥ, бары бииргэ түмсүөхэйиҥ. Оччоҕо эрэ Эйэ туругуруо, күн тыгыа, олох салҕаныа.
Стручкова А.Н., Баатаҕай орто оскуолатын учуутала.
22.02.25 с.